De aardappel en andere knollen
Ronnie de Winter • 20 juli 2019
Eenvoudig, lekker en gezond
Over aardappelen en andere knollen
Aardappelen en andere knolgewassen zoals zoete bataat (zoete aardappel), wortels, bieten, pastinaak zijn prima voedingsmiddelen. Ze bevatten veel koolhydraten, waardoor ze als energiebron worden gezien. Er is echter wel een maar. Met name de aardappel heeft een hoog glycemische waarde, waardoor hij de bloedsuikerspiegel snel laat stijgen en vervolgens weer laat dalen.
Toch is de aardappel een goed voedingsmiddel als je maar weet, hoe je deze het beste kan gebruiken. De aardappel bevat veel kalium en andere mineralen, waardoor hij erg goed is voor de zuur-base balans in je lichaam. Daarnaast heeft de aardappel een neutrale smaak, waardoor hij met allerlei groenten en andere voedingsmiddelen te combineren valt.
Bataat, wortels, bieten en pastinaak houden de bloedsuikerspiegel wel stabiel.
Hoe nu de aardappel te gebruiken, zodat hij weinig invloed heeft op je bloedsuikerspiegel en je toch je voordeel kan doen aan de grote hoeveelheid mineralen die de aardappel bezit.
Door de aardappel in de schil te stomen, behoudt de aardappel voor een groot deel zijn mineralen. Stoom de aardappels tot ze net gaar zijn. Vaak al na een 15 minuten. Doe dan het vuur uit. Laat de aardappels nog wat na garen en wat afkoelen. De schil levert de nodige vezels, waardoor de glycemische waarde voor een deel daalt. Door het afkoelen worden de koolhydraten voor een deel omgezet in resistent zetmeel, wat erg goed is voor je darmflora en wat de glycemische waarde verder doet dalen. Als de aardappels lauw zijn, serveer je ze met een theelepel ghee ( geklaarde boter), kokosolie, of koolzaadolie. Door het vet toe te voegen daalt de glycemische waarde van de aardappel nog verder. Ghee en kokosolie zijn goede vetten. Ze leveren direct energie en worden door het lichaam niet opgeslagen als vet. Koolzaadolie is een goede omega 3 olie. Alle drie de vetten en oliën hebben hun eigen karakteristieke smaak, waardoor je de aardappel een steeds andere smaak kunt geven, afhankelijk van het groente gerecht, wat je erbij serveert. Door de toevoeging van het vet, als energie leverancier, kun je minder aardappels eten voor dezelfde hoeveelheid energie. Hierdoor is je maag minder vol en verteert het voedsel beter.
Voor een goede vertering is het uitermate goed, als je met nog een beetje hongerig gevoel van tafel gaat. Als de maag voor⅓ gevuld is met vaste stof,⅓gevuld met vloeistof en nog ⅓ leeg is, kan het voedsel optimaal verteerd worden. De gassen die bij de vertering dan ontstaan, hebben dan ruimte, zodat je geen opgeblazen gevoel krijgt.
Door de lauwe/koude aardappelen met warme groente te serveren, verwarmen de afgekoelde aardappelen weer wat en dat komt de smaak ten goede. De koolhydraten, die omgezet zijn in resistent zetmeel, blijven behouden, als de aardappelen weer wat opgewarmd zijn.
Je kunt de aardappel ook combineren met anderen knolgewassen zoals de biet, wortel pastinaak en bataat. Zo verlaag je de glycemische waarde van de aardappel ook en heb je een kleurige combinatie op je bord.
Eet je graag gebakken aardappelen, dan doe je er goed aan je te bedenken dat het vet wat je dan toevoegt verhit wordt en daarmee verzurend werkt voor je lichaam. Bovendien is verhit vet, ook de goede verhitte vetten zoals ghee en kokosolie door je lichaam moeilijker af te breken.
Een alternatief is om de in de schil voorgestoomde en afgekoelde aardappelen te grillen zonder vet toe te voegen. Doe de afgekoelde aardappelen in stukjes op bakpapier op een bakplaat in de oven en zet de gril op de laagste stand. Na een minuut of tien beginnen de aardappelen al te kleuren. Doe dan de gril uit. Serveer de aardappeltjes daarna met wat ghee of kokosolie en een beetje zout.
Op deze manier behoud je meer gezonde voedingstoffen en is de bereiding voor je lichaam veel beter.

Kip wordt malser door hem te laten garen in knoflook, ui en tomaat. Door te kiezen voor mager vlees kun je de ingrediënten waar je de kip in laat garen ook heel goed gebruiken voor een saus. De saus bevat dan niet al te veel vet.
Het zuur in de tomaat, vooral citroenzuur en appelzuur, maakt het vlees malser en sappiger. Het zuur versterkt ook de smaak en neutraliseert het vet van het vlees. Hierdoor krijgt een gerecht een frissere smaak.
Ook helpt het zuur voor een betere vertering van het vlees. Het zuur van tomaten stimuleert namelijk enzymatische reacties die betrokken zijn bij deze vertering.
Rauw bevat de tomaat veel vitamine C. Helaas gaat er bij het verwarmen daarvan het nodige verloren. Het lycopeen waar de tomaten ook rijk aan zijn, komt juist beter beschikbaar voor ons lichaam door het verwarmen van de tomaat.
Door de gezonde vetzuren van de kip, wordt het lycopeen nog beter opneembaar.

Prei heeft geneeskrachtige eigenschappen en wordt daardoor al eeuwenlang verbouwd en gegeten. De prei heeft een kleine verdikking aan de onderkant met een witte langere stengel met daaraan de groene bladeren. Hoewel het witte gedeelte van de stengel de lekkerste smaak heeft ( een beetje zoetig) en minder hard is, bevat het blad de meeste voedingstoffen.
In de winter en in het voorjaar is prei volop te koop en niet duur.

Spitskool is een licht verteerbare koolsoort die op zijn best is als we hem roerbakken of heel even stoven. Snijd hem daartoe in dunne reepjes en bak het in wat extra vierge olijfolie met een beetje komijn. Zo wordt de spitskool nog beter verteerbaar. In onderstaand recept wordt deze roergebakken spitskool gecombineerd met libanese kip en rijst. Een verrassend lekkere combinatie!

Postelein behoort tot de posteleinfamilie en is het hele jaar door verkrijgbaar. Je hebt zomer- en winterpostelein. Winterpostelein is vanaf de herfst tot maart in bosjes verkrijgbaar en zomerpostelein het gehele jaar door.
Verse postelein ziet er frisgroen en stevig uit met vaak de wortels er nog aan zodat het langer goed blijft. In de groentenla van de koelkast blijft postelein ongeveer twee dagen goed.
Postelein is goed rauw in een stamppot te verwerken van knollen zoals knolselderij, zoet aardappel, pastinaak, wortels of gewone aardappels. Voeg een paar zongedroogde tomaatjes toe voor een lekkere smaak.
Maar postelein is ook lekker in een maaltijdsalade.

Biologisch dynamische witlof heeft een bittere smaak. Dat komt, omdat groenten die op deze wijze is geteeld, hogere concentraties fytonutriënten hebben, dan niet biologisch geteelde groenten. Vooral groenten die bitter of scherp smaken bevatten veel fytonutriënten.
De hoofdgroepen van de fytonutriënten zijn polyfenolen, terpenen, zwavelverbindingen en saponinen. Deze stoffen geven de groenten hun specifieke smaak, geur en kleur en ze werken als antioxidanten. Ze beschermen ons zo tegen ziekten, zoals dementie, kanker, hart- en vaatziekten.
Bittere groenten zoals de witlof stimuleren door hun fytonutriënten de lever om gifstoffen uit te scheiden.

Aubergines worden meestal gebakken of geroosterd in de oven. Ze zuigen dan enorm veel olie op waardoor ze zwaarder te verteren worden. Door aubergines te koken of te stomen worden ze heerlijk zacht en mals en zijn ze veel lichter verteerbaar.
Aubergines hebben een neutrale smaak en zijn dan ook heel goed te combineren met veel verschillende kruiden en groenten. Het sponsachtige vruchtvlees neemt gemakkelijk de smaken op en door zijn textuur geeft het een vlees-achtige structuur aan een gerecht.
De aubergine bevat naast vezels en wat koolhydraten vooral water en is hiermee een calorie arme groente. Je zult echter nog wel andere ingrediënten moeten toevoegen aan je maaltijd aangezien de aubergine verder weinig voedingswaarde heeft. De aubergine bevat wel veel soorten vitaminen en mineralen, maar slechts in kleine hoeveelheden. Alleen het mineraal mangaan is wat beter vertegenwoordigd.
Het witte vruchtvlees verkleurt snel aan de lucht. Door er wat citroensap over te sprenkelen voorkom je deze bruine verkleu

Veldsla is een bron van mineralen en vezels en onmisbaar voor onze gezondheid. Veldsla en andere slasoorten kun je met allerlei groenten combineren en aan iedere maaltijd toe te voegen.
Slasoorten eet je bij voorkeur voor de maaltijd of als voorgerecht om zo de spijsvertering in gang te zetten. Slasoorten werken namelijk eetlust opwekkend.
Wanneer Veldsla en andere slasoorten al lang van te voren gewassen en gesneden wordt, verliest het een deel van zijn antioxidanten en vitaminen.

Zalm is een vette vissoort die vooral aangeraden wordt om 2 keer per week te eten i.v.m. het voorkomen van hart- en vaat ziekten.
Dat heeft te maken met de ontstekingsremmende omega 3 ( EPA + DPA + DHA) vetzuren, die zalm rijk is.
Maar zalm heeft naast deze belangrijke vetzuren nog meer goede voedingstoffen voor ons lichaam. Zo bevat het selenium, B- vitamines waaronder B 12, vitamine A, D en alle essentiële aminozuren in gemakkelijk verteerbare eiwitten.
Om optimaal gebruik te kunnen maken van deze goede voedingstoffen is de bereidingswijze van zalm een belangrijk punt.
Want bij te hoge temperaturen gaan de goede vetzuren verloren. Evenals de B vitamines en de eiwitten worden veel minder goed verteerbaar.

Pastinaak is een grote, witgele wortel die inmiddels weer goed te verkrijgen is. Vooral aan het eind van de winter is hij een mooie aanvulling op onze vitaminen en mineralen voorraden.
Het is een gemakkelijk te bereiden wortel met een wat zoetige smaak. Schil hem met een dunschiller en snijd het kapje er van af.
Pastinaak kun je rauw geraspt in salades eten of koken en bakken. Om verkleuring te voorkomen kun je de wortel besprenkelen met citroensap. Pastinaak smaakt goed met groene kruiden als peterselie, tijm en basilicum.

Aardappelen en andere knolgewassen zoals zoete bataat (zoete aardappel), wortels, bieten, pastinaak zijn prima voedingsmiddelen. Ze bevatten veel koolhydraten, waardoor ze als energiebron worden gezien. Er is echter wel een maar. Met name de aardappel heeft een hoog glycemische waarde, waardoor hij de bloedsuikerspiegel snel laat stijgen en vervolgens weer laat dalen.
Toch is de aardappel een goed voedingsmiddel als je maar weet, hoe je deze het beste kan gebruiken. De aardappel bevat veel kalium en andere mineralen, waardoor hij erg goed is voor de zuur-base balans in je lichaam. Daarnaast heeft de aardappel een neutrale smaak, waardoor hij met allerlei groenten en andere voedingsmiddelen te combineren valt.