spelt

Ronnie de Winter • 20 maart 2022

met groenten

Spelt is een tarwe ras waarvan de gluten minder agressief zijn voor het darmslijmvlies dan de gangbare tarwe rassen. De gekookte korrels zijn zeer voedzaam en in combinatie met groenten heb je al snel een volwaardige maaltijd. Om de voedingstoffen goed op te kunnen nemen is het belangrijk de graankorrels eerst een nacht te weken in water en vervolgens ca 1 uur op een zacht vuurtje te koken.

Je kunt ze daarna af laten koelen en in de koelkast bewaren tot gebruik. Ze zijn zeker twee dagen houdbaar.

Speltgroentenschotel

(2 pers)

Ingrediënten:
  • 125 gram spelt
  • 1 ui
  •  3 stengels bleekselderij
  • 1 biet
  • 1 grote wortel
  • 1 kleine prei
  • 1 wortelpeterselie of een kleine pastinaak
  • 50 gram cashewnoten
  • klein beetje kokosolie
  • 1/2 tl kurkuma
  • 1/2 tl has al hanout
  • peper en zout

Bereidingswijze:
  • Week de spelt een nacht in 0,25 liter water.
  • Voeg  nog eens 0,25 liter water toe en kook de spelt in ca 1 uur gaar.
  • Pel de ui en snipper hem.
  • Was de bleekselderij en snijd het in dunnen plakjes.
  • Schil de biet, de peterselie wortel of pastinaak en snijd ze in blokjes,
  • Rasp de wortel en snijd hem in blokjes.
  • Was de prei en snijd hem in ringetjes.
  • Verwarm de kokosolie in een pan en fruit hierin de ui.
  • Voeg alle groenten op de prei na toe en een klein beetje water.
  • Breng het aan de kook en laat het tien minuten zachtjes pruttelen.
  • Voeg dan de prei, de cashewnoten, de gare spelt en de kruiden toe.
  • Roer goed door en laat het nog een paar minuutjes stoven.
  • Breng op smaak met peper en zout.
Lekker met een groene salade van jonge bladspinazie.

Over spelt


Spelt bevat complexe koolhydraten en is hiermee een goede energieleverancier. Doordat complexe koolhydraten langzaam door het lichaam worden verteerd, wordt het lichaam gelijkmatig van energie voorzien en is de kans dat de koolhydraten als vet opgeslagen worden kleiner. 

De eiwitten in spelt zorgen voor de opbouw van  nieuwe cellen en de essentiële vetzuren beschermen de zenuwen waardoor stress, depressie en emotionele  vermoeidheid worden tegengegaan.   

Spelt bevat veel B vitaminen, met name vitamine B1, B3, B6 en B11. Ook de mineralen mangaan, fosfor, magnesium, koper, ijzer, zink, seleen en kalium zijn in spelt goed vertegenwoordigd.  Spelt bevat veel vezels en hiermee worden cholesterolafzettingen in het lichaam tegen gegaan wat de kans op het krijgen van een hartinfarct of beroerte verkleint.  Daarnaast zorgen de vezels voor minder aanmaak van galzuur waarmee het vormen van galstenen tegengegaan wordt en ze zorgen ervoor dat het voedsel zich sneller door de spijsverteringsorganen verplaatst. Voordeel  hiervan is dat ook afvalstoffen sneller uit het lichaam verwijderd worden. De vezels hebben ook een gunstige invloed op de bloedsuikerspiegel.

De vele lignanen in spelt zijn antibacterieel en antiviraal.

Spelt bevat fytinezuur. Fytinezuur beschermt de plant tegen vraat, parasieten en bacteriën, maar is licht giftig en niet goed verteerbaar. Fytinezuur bindt in ons lichaam mineralen, waardoor deze  niet meer door het lichaam opgenomen kunnen worden en met de ontlasting uit het lichaam verwijderd worden. Een beetje fytinezuur is goed voor ons lichaam.  Het zorgt ervoor dat toxische stoffen gebonden worden en zo ons lichaam verlaten en het werkt ook als antioxidant. We eten helaas vaak veel te veel fytinezuur want behalve in graan komt fytinezuur ook voor in chocolade, koffie , noten en zaden. Haver en rogge zijn vrij van fytinezuur. En spelt bevat minder fytinezuur dan tarwe.

Door graan te weken of te laten ontkiemen verminderen we de hoeveelheid fytinezuur. Hoe minder fytinezuur een graan bevat hoe beter het is voor de opnamen van mineralen.

Spelt bevat gluten. Deze gluten zijn anders van samenstelling dan de gluten in tarwe. Ze zijn ook beter in water oplosbaar. Sommige mensen met een overgevoeligheid voor gluten kunnen wel de gluten van spelt verdragen.

Spelt is door zijn goede oplosbaarheid in water goed te verteren.

Belangrijke voedingstoffen in spelt

  • Vitamine B1 (Thiamine)

    - ondersteunt de hartfuctie en het zenuwstelsel

    - is nodig voor de vertering van koolhydraten en de aanmaak van maagzuur.

    - heeft een positieve invloed op de schildklierfunctie



  • Vitamine B2

    - speelt een rol bij de eiwitvertering

    - voorkomt spierkramp

    - zorgt voor de omzettng van tryptofaan naar serotonine

    - voorkomt migraine

    - verbetert de huid

    - repareert spierweefsel

  • Vitamine B3

    - is belangrijk voor de energieproductie

    - cholesterolverlagend

    - goed voor het zenuwstelstel

    - voorkomt migraine

  • Vitmaine B5

    - verhoog te de weerstand tegen stress

    - heeft op positieve invloed op de werking van de hersenen

    - is nodig voor de afbraak van cholesterol en vetten

    - gaat prikkelbaarheid en nerveusiteit tegen

    - is nodig voor de verbranding op celniveau

    - is goed voor de spijsvertering

  • Vitamine B6

    - is belangrijk voor een goede werking van het zenuwstelsel

    - geeft energie

    - helpt de lever bij de ontgifting

    - is nodig voor de vertering van eiwitten en koolhydraten

  • Foliumzuur (B11)

    - is nodig tijdens de zwangerschap voor een goede ontwikkeling van het zenuwstelsel van de foetus

    - verbetert de werking van de hersenen

    - ondersteunt de functie van de lever

    - is stemmings verbeterend

    - ondersteund het ontgiftingsproces 

  • Vitamine E

    - belangrijke antioxidant

    - zorgt ervoor dat de onverzadigde oliën niet zo snel oxideren

    - ondersteunt het immuunsysteem

    - is belangrijk voor de cholesterol balans

    - zorgt voor een juist weefselherstel

    - zorgt voor een groter zuurstof transport naar de cellen.

    - is belangrijk voor de hormoonhuishouding.

    - helpt tegen hart - en vaatziekten

  • Vitamine K

    - zorgt voor den goede bloedstolling

    - ondersteunt de leverfunctie

    - goed voor de botten: het slaat calcium op en houdt het vast

    - voorkomt hiermee calciumafzetting in de bloedvaten

  • Calcium

    - nodig voor de botopbouw

    - speelt een rol bij de informatie overdracht in de cellen

    - is van belang voor de spier en zenuwfunctie

    - is belangrijk voor het reguleren van de bloeddruk


  • Fosfor

    - is belangrijk voor de opbouw van botten en tanden

    - is betrokken bij het overbrengen van signalen van de zenuwen

    - is een grondstof voor energie in de spieren

    - is belangrijk voor een juiste nierwerking


  • IJzer

    - speelt een rol in de vorming van rode bloedcellen

    - ondersteunt de celfunctie

    - vermindert vermoeidheid

    - zorgt voor aanmaak van maagzuur

    - is een onderdeel van de spieren

  • Kalium

    - reguleert de bloeddruk

    - goed voor een normaal hartritme

    - reguleert de vochthuishouding samen met Natrium

    - heeft een rol bij spiersamentrekkingen

    - kan een hoog bloedsuikerniveau verlagen

    - regeleert de zuur- base balans

    - helpt bij de energieproductie


  • Koper

    - nodig voor het zenuwstelsel en de hersenen

    - is belangrijk voor de productie van celenergie

    - nodig voor pigment aanmaak

    - bevordert de ijzeropname

    - heel belangrijk voor de opbouw van botten en weefsels

  • Magnesium

    - betrokken bij heel veel processen in ons lichaam

    - gaat vermoeidheid tegen

    - vermindert spierkrampen

    - magnesium en calcium werken met elkaar samen en moeten in balans zijn

    - speelt een rol in verlaging van de bloeddruk

    - het zorgt voor een betere opname van andere vitaminen en mineralen

    - voorkomt galstenen


  • Mangaan

    - is belangrijk voor het regelen van de bloedsuikerspiegel

    - het is nodig voor een juiste werking van enzymen

    - het is nodig bij de productie van het schildklierhormoon.

  • Selenium

    - gaat veroudering tegen

    - werkt ontstekingsremmend

    - verwijdert giftige metalen

    - werkt preventie tegen kanker

    - helpt het schildklierhormoon


  • Zink

    - speelt een rol bij de vorming van rode bloedcellen

    -gaat vermoeidheid tegen

    - ondersteunt de celfunctie

    - helpt ons afweersysteem

    - ondersteunt de koolhydratenstofwisseling

    - is belangrijk voor een juiste zuurgraad in de darmen

    - is nodig voor de opname van B vitaminen

    - incombinatie met vitamine C werkt het ontstekingsremmend

    - het voorkomt diabetes

    - gaat veroudering tegen

  • Omega 6 vetzuur

    - energieleverancier

    - grondstof voor de hormonen

    - verbetert de verbranding van verzadigd vet

    - is belangrijk voor het zenuwstelsel

    - is belangrijk voor de hersenen

    - houdt de celwanden sopel en doorlaatbaar.

    - moet in balans zijn met de hoeveelheid omega 3 vetzuur in ons lichaam voor een goede werking

  • fytonutriënten

    - ontstekingsremmend

    - kankerremmend

    - gaan ziektes en veroudering tegen

    - maken vrije radicalen onschadelijk

    - cholesterol verlagend



  • Vezels

    - zijn belangrijk voor onze darmflora

    - worden gefermenteerd in de dikke darm tot boterzuur. Dit zuur houdt de zuurgraad in de darmen in balans, remt onstekingen en onderhoudt het darmslijmvlies en is een bron van energie voor het lichaam.

    - door de lagere zuurgraad in de darmen is er een betere opnamen van mineralen en een beter aanmaak van vitaminen

    - verhogen de spijsverteringssnelheid

    - vertragen de suikeropname en daardoor blijft de bloedsuiker in balans

    - helpen ontgiften

    - vergroten onze weerstand

    - verminderen het aantal slechte bacteriën in de darmen

    - verlagen het cholesterolniveau.

    - werken als probiotica

Gerelateerde posts:

Tomatensaus en kipdijbeenfilet

door Ronnie de Winter • 27 april 2025
Kip wordt malser door hem te laten garen in knoflook, ui en tomaat. Door te kiezen voor mager vlees kun je de ingrediënten waar je de kip in laat garen ook heel goed gebruiken voor een saus. De saus bevat dan niet al te veel vet. Het zuur in de tomaat, vooral citroenzuur en appelzuur, maakt het vlees malser en sappiger. Het zuur versterkt ook de smaak en neutraliseert het vet van het vlees. Hierdoor krijgt een gerecht een frissere smaak. Ook helpt het zuur voor een betere vertering van het vlees. Het zuur van tomaten stimuleert namelijk enzymatische reacties die betrokken zijn bij deze vertering. Rauw bevat de tomaat veel vitamine C. Helaas gaat er bij het verwarmen daarvan het nodige verloren. Het lycopeen waar de tomaten ook rijk aan zijn, komt juist beter beschikbaar voor ons lichaam door het verwarmen van de tomaat. Door de gezonde vetzuren van de kip, wordt het lycopeen nog beter opneembaar.

Stoofpotje van prei en winterwortels

door Ronnie de Winter • 27 april 2025
Prei heeft geneeskrachtige eigenschappen en wordt daardoor al eeuwenlang verbouwd en gegeten. De prei heeft een kleine verdikking aan de onderkant met een witte langere stengel met daaraan de groene bladeren. Hoewel het witte gedeelte van de stengel de lekkerste smaak heeft ( een beetje zoetig) en minder hard is, bevat het blad de meeste voedingstoffen. In de winter en in het voorjaar is prei volop te koop en niet duur.

Libanese kip met spitskool

door Ronnie de Winter • 20 april 2025
Spitskool is een licht verteerbare koolsoort die op zijn best is als we hem roerbakken of heel even stoven. Snijd hem daartoe in dunne reepjes en bak het in wat extra vierge olijfolie met een beetje komijn. Zo wordt de spitskool nog beter verteerbaar. In onderstaand recept wordt deze roergebakken spitskool gecombineerd met libanese kip en rijst. Een verrassend lekkere combinatie!

Posteleinsalade

door Ronnie de Winter • 13 april 2025
Postelein behoort tot de posteleinfamilie en is het hele jaar door verkrijgbaar. Je hebt zomer- en winterpostelein. Winterpostelein is vanaf de herfst tot maart in bosjes verkrijgbaar en zomerpostelein het gehele jaar door. Verse postelein ziet er frisgroen en stevig uit met vaak de wortels er nog aan zodat het langer goed blijft. In de groentenla van de koelkast blijft postelein ongeveer twee dagen goed. Postelein is goed rauw in een stamppot te verwerken van knollen zoals knolselderij, zoet aardappel, pastinaak, wortels of gewone aardappels. Voeg een paar zongedroogde tomaatjes toe voor een lekkere smaak. Maar postelein is ook lekker in een maaltijdsalade.

Witlofsalade

door Ronnie de Winter • 6 april 2025
Biologisch dynamische witlof heeft een bittere smaak. Dat komt, omdat groenten die op deze wijze is geteeld, hogere concentraties fytonutriënten hebben, dan niet biologisch geteelde groenten. Vooral groenten die bitter of scherp smaken bevatten veel fytonutriënten. De hoofdgroepen van de fytonutriënten zijn polyfenolen, terpenen, zwavelverbindingen en saponinen. Deze stoffen geven de groenten hun specifieke smaak, geur en kleur en ze werken als antioxidanten. Ze beschermen ons zo tegen ziekten, zoals dementie, kanker, hart- en vaatziekten. Bittere groenten zoals de witlof stimuleren door hun fytonutriënten de lever om gifstoffen uit te scheiden.

Aubergine met zoete aardappel en kip

door Ronnie de Winter • 30 maart 2025
Aubergines worden meestal gebakken of geroosterd in de oven. Ze zuigen dan enorm veel olie op waardoor ze zwaarder te verteren worden. Door aubergines te koken of te stomen worden ze heerlijk zacht en mals en zijn ze veel lichter verteerbaar. Aubergines hebben een neutrale smaak en zijn dan ook heel goed te combineren met veel verschillende kruiden en groenten. Het sponsachtige vruchtvlees neemt gemakkelijk de smaken op en door zijn textuur geeft het een vlees-achtige structuur aan een gerecht. De aubergine bevat naast vezels en wat koolhydraten vooral water en is hiermee een calorie arme groente. Je zult echter nog wel andere ingrediënten moeten toevoegen aan je maaltijd aangezien de aubergine verder weinig voedingswaarde heeft. De aubergine bevat wel veel soorten vitaminen en mineralen, maar slechts in kleine hoeveelheden. Alleen het mineraal mangaan is wat beter vertegenwoordigd. Het witte vruchtvlees verkleurt snel aan de lucht. Door er wat citroensap over te sprenkelen voorkom je deze bruine verkleu

Veldsla met postelein

door Ronnie de Winter • 23 maart 2025
Veldsla is een bron van mineralen en vezels en onmisbaar voor onze gezondheid. Veldsla en andere slasoorten kun je met allerlei groenten combineren en aan iedere maaltijd toe te voegen. Slasoorten eet je bij voorkeur voor de maaltijd of als voorgerecht om zo de spijsvertering in gang te zetten. Slasoorten werken namelijk eetlust opwekkend. Wanneer Veldsla en andere slasoorten al lang van te voren gewassen en gesneden wordt, verliest het een deel van zijn antioxidanten en vitaminen.

Zalm

door Ronnie de Winter • 16 maart 2025
Zalm is een vette vissoort die vooral aangeraden wordt om 2 keer per week te eten i.v.m. het voorkomen van hart- en vaat ziekten. Dat heeft te maken met de ontstekingsremmende omega 3 ( EPA + DPA + DHA) vetzuren, die zalm rijk is. Maar zalm heeft naast deze belangrijke vetzuren nog meer goede voedingstoffen voor ons lichaam. Zo bevat het selenium, B- vitamines waaronder B 12, vitamine A, D en alle essentiële aminozuren in gemakkelijk verteerbare eiwitten. Om optimaal gebruik te kunnen maken van deze goede voedingstoffen is de bereidingswijze van zalm een belangrijk punt. Want bij te hoge temperaturen gaan de goede vetzuren verloren. Evenals de B vitamines en de eiwitten worden veel minder goed verteerbaar.

Pastinaaksoep

door Ronnie de Winter • 9 maart 2025
Pastinaak is een grote, witgele wortel die inmiddels weer goed te verkrijgen is. Vooral aan het eind van de winter is hij een mooie aanvulling op onze vitaminen en mineralen voorraden. Het is een gemakkelijk te bereiden wortel met een wat zoetige smaak. Schil hem met een dunschiller en snijd het kapje er van af. Pastinaak kun je rauw geraspt in salades eten of koken en bakken. Om verkleuring te voorkomen kun je de wortel besprenkelen met citroensap. Pastinaak smaakt goed met groene kruiden als peterselie, tijm en basilicum.

De aardappel

door Ronnie de Winter • 2 maart 2025
Aardappelen en andere knolgewassen zoals zoete bataat (zoete aardappel), wortels, bieten, pastinaak zijn prima voedingsmiddelen. Ze bevatten veel koolhydraten, waardoor ze als energiebron worden gezien. Er is echter wel een maar. Met name de aardappel heeft een hoog glycemische waarde, waardoor hij de bloedsuikerspiegel snel laat stijgen en vervolgens weer laat dalen. Toch is de aardappel een goed voedingsmiddel als je maar weet, hoe je deze het beste kan gebruiken. De aardappel bevat veel kalium en andere mineralen, waardoor hij erg goed is voor de zuur-base balans in je lichaam. Daarnaast heeft de aardappel een neutrale smaak, waardoor hij met allerlei groenten en andere voedingsmiddelen te combineren valt.
Show More